Er zijn in België nogal wat gronden die a a-priori niet in hun natuurlijke staat hergebruikt kunnen worden. Ze voldoen immers niet aan de technische vereisten voor de voorziene toepassingen.
Zo is het natuurlijk watergehalte dikwijls te hoog. Of de grond is te plastisch, waardoor het hergebruik bemoeilijkt wordt (moeilijkheden bij de uitvoering, bij het werfvervoer, bij het bekomen
van het gewenste verdichting, …).
Grondoverschotten kan men hergebruiken na hetmengen met een bindingsmiddel. Door zijn fysieke kenmerken te verbeteren, verkrijgt men een kwalitatief constructiemateriaal. Kalktoevoeging is geen
recente techniek maar kwam wel opnieuw in de belangstelling te staan omwille van de striktere milieuwetgeving, het tekort aan nieuwe materialen, de vermindering van de stortmogelijkheden en
daarbij horende tariefverhogingen.
Afhankelijk van de uiteindelijke toepassing, zal men een grondverbetering (een kleine dosis bindmiddel toevoegen) of een grondstabilisatie (grotere dosis bindmiddel) uitvoeren.
Deze techniek wordt regelmatig gebruikt in België maar een 'best practices gids' over grondbehandeling hadden we nog niet. In Frankrijk, daarentegen, is de knowhow over deze materie de laatste
jaren enorm geëvolueerd. Het 'Laboratoire Central des Ponts et Chaussées' en Setra hebben samen een gespecialiseerd document gepubliceerd: de GTS.
Om die lacune te dichten en het hergebruik van grond te bevorderen, richtten VLARIO en het OCW in juni 2001 een werkgroep op. Deze werkgroep stelde zich tot taak een handleiding te maken over het
behandelen van grond met kalk en/of cement.
Deze gids legt de nadruk op de specifieke vereisten voor de behandeling (diepgaande voorafgaande studie, werforganisatie, specifiek materiaal, uitvoeringscontroles) en wil beslissers en technici
bijstaan bij de verschillende etappes van de grondbehandeling door een synthese van de huidige kennis mee te geven, zowel op theoretisch als op praktisch vlak.
De werkgroep wordt voorgezeten door Aquafin en brengt verschillende spelers samen: ondernemers, studiebureaus, machineleveranciers, bindmiddelleveranciers, certificatie organismen,… Dankzij hun
inspanningen zag deze Belgische referentiegids in april 2003 het levenslicht.
De gids bestaat uit verschillende documenten:
- een theoretisch document met volgende basisprincipes:
- gronden en hun eigenschappen: gedrag van de verschillende grondtypes, hun onderscheidende kenmerken, beschrijving van de laboratoriumproeven die toelaten de relevantie van een behandeling en de
toe te passen doseringen te meten
- behandeling: beschrijving van de verschillende bindmiddelen en hun effecten op de grond
- uitvoeringsmodaliteiten: handelswijze op de werf en beschikbaar materiaal om de grond met bindmiddel te behandelen.
- handige gidsen voor de verschillende applicaties bij het behandelen van grond. Deze brochures bevatten de regels die men moet respecteren bij de verschillende uitvoeringen. Ze geven een snel en
duidelijk antwoord op vragen zoals: kan de grond worden behandeld?
Welke doseringen moet men hanteren?
Het theoretische document zal eind dit jaar beschikbaar zijn bij het OCW, op het volgende adres: l.merchiers@brcc.be. De praktische gids over grondverbetering voor het aanvullen van sleuven en de
omhulling van buizen wordt momenteel afgewerkt en is reeds beschikbaar op het bovenvermelde adres. Er wordt gewerkt aan tal van andere praktische gidsen, zoals het hergebruik van verbeterde grond
in grondwerk en baanbed, hergebruik van gestabiliseerde grond in onderfunderingen,…
Behandelen - Stabiliseren - Verbeteren?
Deze termen zijn niet voor iedereen duidelijk. Volgende definities zouden klaarheid moeten brengen:
Behandeling = algemene term die een procédé aangeeft waarbij een gegeven materiaal wordt veranderd zodat het de functies waarvoor het is voorzien, kan uitvoeren.
Verbetering = Quasi onmiddellijke operatie waarbij de geotechnische kenmerken van de grond (verhogen van de draagkracht, verhogen van de penetratieresistentie, verbeteren van de geschiktheid voor
verdichting) worden verbeterd, waarbij niet geraakt wordt aan de aard van de grond zelf. Dit proces laat toe de grond te gebruiken bij traditionele graafwerkzaamheden. Verbetering leidt niet tot
niet water- of vorstbestendigheid.
Stabilisatie = proces op middellange of lange termijn waarbij de mechanische kenmerken van de grond in hoge mate worden verbeterd, zodat het materiaal permanent bestand is tegen water en vorst.
Concreet komt dit onder andere neer op een graduele verharding van de mengeling gedurende de weken en maanden die volgen op de verdichting.
Een innovatief concept!
Het behandelen van grond door het toevoegen van bindmiddelen (kalk en/of cement) is een technische, voordelige en milieuvriendelijke oplossing bij grondwerken, zowel voor bescheiden werven
(ophoging rioleringsgreppels,…) als voor grote werven (HST-lijnen…). Voor een dergelijke behandeling moet de grond natuurlijk wel voldoen aan de wettelijke milieuvereisten en moet de aannemer
rekening houden met de intrinsieke kenmerken van de grond in kwestie.